HPLC analizi , pahalı mobil faz çözücülerin kullanımını ve kolon, numune ve çözücü filtreleri, şişeler, cam malzemeler vb. gibi sarf malzemeleri üzerinde tekrar eden maliyetleri içerir.
HPLC operasyonunda yer alan maliyetler, laboratuvar çıktısı ve işletme maliyetleri açısından gruplandırılabilir. Bu makalenin amacı, sonuçların kalitesinden ödün vermeden maliyetleri azaltmak için bazı yararlı ipuçları sunmaktır.
Tasarruf edilen zaman, tasarruf edilen para anlamına gelir. Zaman tasarrufu, para tasarrufu anlamına gelen yüksek laboratuvar çıktısının özüdür. Günün sonunda, faaliyetlerin zamanında tamamlanması ayrıca size daha fazla güven ve iş tatmini sağlar.
- Planlanan analiz planına göre gerekli cam malzemeleri önceden hazır tutun. Bunların iyi yıkanmış, temiz ve kuru olduğundan emin olun.
- Planlanan analiz için HPLC solventlerinin ve standartlarının mevcudiyetini sağlayın. Uygun standart ve kimyasalları seçtiğinizi doğrulayın.
- Çalışmaların durmasını önlemek için sızıntısız bağlantılar sağlayın. Özellikle kolon bağlantılarınızı tekrar kontrol edin. Pompalarınızda kaçak olup olmadığını her analiz öncesi göz ile kontrol edin.
- Çok sayıda numunenin analiz edilmesi gerektiğinde otomatik enjeksiyon sistemlerini tercih edin. Otomatik sistemler, kişisel hataları daha da azaltır.
- Tekrar analiz ihtiyacından kaçınmak için yalnızca kalibre edilmiş ve onaylanmış terazi, pH metre gibi cihazlar ve yöntemleri kullanın.
- Zaman alan arızaları önlemek için önerilen önemli yedek parçaların bir stoğunu tutun. Stok bulundurmak hayati öneme sahiptir. Unutmayın bazı parçaların temini haftalar sürebilir. Sürekli sirküle olan yedek parçaları tespit edip kritik stok miktarları belirleyin ve zamanında siparişlerini verin.
- Cihaz konusunda kullanıcılara temel yetenekleri kazandırın. Kullanıcılar önleyici bakım ve sorun giderme yönergeleri hakkında eğitilmelidir.
- HPLC analizi için gerekli olan kolonlar, gerekli koşullandırma ve yıkama döngülerinden sonra önceden hazır şartlanmalıdır.
- Günlük iş planlarınızı kör nokta kalmayacak şekilde açık ve net belirleyin ve bu plana sadık kalmaya özen gösterin.
Operasyonel Maliyetler
- Mobil faz ve çözücüler, HPLC analizinde maliyete katkıda bulunan ana unsurlardır. Aynı mobil faz ve kolonun kullanılmasını gerektiren numunelerin analizi mümkün olduğunca birlikte gruplandırılmalıdır.
- Numune ve mobil solvent filtreleri gibi sarf malzemeleri kullanımdan sonra atılmalıdır. Filtreleri yeniden kullanarak maliyetten tasarruf etmeye çalışmayın. Özellikle numune şırınga ucu filtreler ve mobil faz membrane filtreleri tek kullanımlıktır ve her kullanım için yenisi gereklidir. Tekrar kullanmak bir tasarruf değil aksine büyük maliyetler doğurabilecek bir hatadır.
- Numune toplama şişeleri, yalnızca belirtilen prosedürlere göre yıkanıp kurutulduktan sonra yeniden kullanılabilir.
- Analizler arasında mobil faz akış hızını minimuma indirin. Bekleme sürelerinde bu işlem size mobil faz tasarrufu sağlayacaktır.
- HPLC kolonlarının, yıkama işleminin ardından kolon üreticisini gönderdiği kolon tıpaları ile kapatarak depolayın. Bu, kolonların gerekli ayırma verimlilikleri altında çalışmasını ve sık kolon değiştirme maliyetlerinden tasarruf edilmesini sağlayacaktır.
- Standart enjeksiyonlarını kullanarak analizler arasında HPLC kolon performansını kontrol edin.
Kolonları kullanırken dikkat etmeniz gerekenler;
- Her kolonun dolgu maddesinin bir pH kullanım aralığı vardır. Özellikle yoğun kullanılan C18 kolonlarda bu genel olarak 2-8 aralığındadır. Kolonu bu aralık dığında kullandığınızda kolon dolgu maddesine zarar verirsiniz.
- Kolonun maksimum kullanım sıcaklığını aşmamak. Genel olarak birçok kolon 55-65 °C civarlarına kadar mekanik dayanım gösterebilir. Bu sıcaklığın üzerinde yine kolon kimyası bozulacaktır.
- Kolonların maksimum çalışma basıncının üzerine çıkmamak ve kolona ani yüksek basınçlar vermekten kaçınmak. Her kolonun maksimum çalışabileceği bir basınç vardır. Bu basınçların üzerinde dolgu maddeniz zarar görecektir. Ayrıca ani yüksek basınçlarda ise kolon girişindeki silika yapısı bozulacak bu da pik şekillerinize olumsuz bir etkide bulunacaktır.
- Özellikle C18 kolonları %100 su ile yıkamaktan kaçının. Su çok polardır ve çok apolar olan dolgu maddenizin apolar gruplarına zarar verir. Yine bunun sonucu olarak pik şekillerinde, rezolüsyonda ve teorik plaka sayınızda olumsuz yönde değişmeler olacaktır.
- Kolonları hiçbir zaman %100 su ve tamponda bırakmayın. Bu kolonda mikrobiyal üreme ve tuzların çökmesi gibi durumlar sonucu kolon tıkanmalarına yol açabilir.
Sürekli Eğitim;
HPLC sistemlerinde maliyeti azaltmanın bir diğer yolu da çifte testlerin önlenmesinden geçer. Çifte testleri ise çalışanları sürekli eğitime tabi tutamk ile sağlayabilirsiniz.
HPLC öğrenmek uzun soluklu ve tecrübeye dayalı bir süreçtir. Sürekli güncellenen ve yüzlerce farklı analizi içeren bir yöntemdir. Bu açıdan çalışanlar işin uzmanları tarafından tecrübeye sayalı bilgiler ile sürekli eğitilmelidir.
Eğer bir HPLC eğitimi almak istiyorsanız, Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (HPLC) Temel Kullanıcı Eğitimi ile tüm süreçler hakkında profesyonel bilgiye ulaşabilirsiniz. Eğitimi incelemek için tıklayınız!
Orhan Çakan
