Koruyucu (Guard) kolonları tanımlamadan önce gerçek hayattan şu örneği kısaca incelemek iyi olur. Bir motosiklet yarışını düşünün. Bu yarışlarda en kötü senaryolar dikkate alınır ve söz konusu motosiklet yarışları olduğunda sürücünün güvenliği son derece önemlidir. Bu nedenle en kötüsünü tahmin ederek en iyi koruyucu donanımları kullanarak kendilerini korurlar. Çoğu zaman yarış kazasız tamamlanır ancak çok düşük ihtimalli bir senaryo ile karşılaşıldığında üstün güvenlik önlemleri devreye girer ve sürücülerin hayatları böylelikle güvence altına alınmış olur.
Benzer şekilde, bir matristeki analitlerin ayrılmasından sorumlu olan kolon olduğu için, bir HPLC kolonu LC kromatografisindeki ana bileşendir. Kolonun korunması ve bakımı, yalnızca güvenilir sonuçlar almamızı değil, aynı zamanda sorunsuz analitik çalışmalar yürütmemizi de sağlar. Hepimiz bir HPLC kolonunun sınırlı bir ömrü olduğunu biliyoruz ama kolon ömrünün de olabildiğince uzun olmasını isteriz. Peki maksimum ömrü elde ettiğimizden nasıl emin olabiliriz?
Bu soruyu cevaplamak için önce bir kolonu bloke edebilecek olası yollara bakalım.
Örnek Matris:
HPLC kolonuna enjekte edilen numuneler genellikle çeşitli ve karmaşıktır. Bu numuneler, HPLC yöntemi koşullarıyla uyumlu olmama ihtimali olan birçok bileşene sahiptir. Bu tür numunelerin uygun numune hazırlama/ön işlem yapılmadan enjekte edilmesi kolonun tıkanmasına neden olabilir.
Kalıntı proteinler ve lipidler gibi oldukça hidrofobik bileşikler de ters faz ayrımları sırasında tamamen ayrıştırılamayabilir, bunlar kolona yavaşça adsorbe olma ve sorunlara neden olma eğilimindedir.
Uyumsuz örnek seyreltme çözeltileri ve mobil faz:
Numune seyrelticiler mobil faz ile uyumlu değilse, mobil faza bir numune eklendiğinde numunenin çökelme olasılığı vardır. Seyrelticiler mobil faza kıyasla çok polar veya çok apolar ise genellikle bu senaryo ile karşılaşılır.
Mobil faz tamponları:
Tamponlar, HPLC'de yaygın olarak mobil faz olarak kullanılır. Bu tampon tuzlarının kullanılmadan önce filtrelenmesi önemlidir. Bazen laboratuvar sıcaklığındaki farklılıktan dolayı bazı tampon bileşenleri çökelme eğilimi gösterir. Çok yüksek konsantrasyonda tampon kullanılması da çökelmeye neden olur.
Enjektörün aşınmış pompa contalarından/rotor contalarından parçalar:
Pompa contaları ve enjektör rotor contaları genellikle kauçuk malzemeden yapılır. Normal aşınma ve yıpranma nedeniyle, bu bileşenler solvent hattında bir miktar birikinti oluşturma eğilimindedir. Pompaların ve enjektör portlarının periyodik bakımları yapılmazsa, birikintiler kolon fritine ulaşma ve kolonu bloke etme eğilimi gösterir.
Artık bir kolonu tıkayabilecek olası yolları biliyoruz. Peki kolonu nasıl koruruz?
HPLC kolonlarını (analitik ve preparatif) enjeksiyondan gelen partiküller, filtrelenmemiş mobil faz bileşenleri veya enjektörden aşınmış pompa contaları/rotor contalarından gelen parçalar gibi kontaminasyondan korumak için bir koruma kolonu kullanılması önerilir.
Bir sonraki en net soru, koruma kolonu nedir?
Bir koruma kolonu, ideal olarak analitik kolonunkiyle aynı dolgu malzemesiyle paketlenmiş ve analitik kolondan önce bağlanan, esasen bir mini kolondur. Bu kolonlar, kolonların gereksinimlerine uyacak şekilde çeşitli boyutlarda gelir. Koruyucu kolonlardaki frit, analitik kolonlardaki ile benzerdir. Bu, potansiyel olarak analitik sütunu engelleyebilecek herhangi bir şeyin koruma sütununda engelleneceği anlamına gelir. Bu blok daha sonra koruyucu kartuşlar değiştirilerek kolayca kaldırılabilir, böylece analitik kolonun ömrü korunur.
Kartuşlarımı ne zaman değiştirmeliyim?
Kartuşun dolgu malzemesinin yüzeyini her zaman, dolgu malzemesi yatağını bozmadan görsel olarak inceleyin. Böylece görsel kirletici oluşumunu kolayca izleyebilir ve çok geç olmadan koruyucu kartuşunuzu değiştirebilirsiniz! Kirleticileriniz renksizse, kromatografik performansı korumak için gerektiği kadar sıklıkta kartuşu değiştirin. Örneğin; çözünürlük %10 düştüğünde ve/veya verimlilik/tepe genişlikleri %20 azaldığında, veya sistemin karşı basıncı birden fazla arttığında %20 değiştirme zamanınız geldi demektir.
Koruma kolonu alırken bakmam gereken özellikler nelerdir?
Koruma kartuşunun dolgu malzemesi (sabit faz), seçicilikte bir değişiklik olmaması için analitik kolonunkiyle aynı olmalıdır.
Koruma kartuşunun çapı, artan bant genişlemesini en aza indirmek için analitik kolonun çapı aynı veya ondan daha küçük olmalıdır. Her zaman kolonun çapına en yakın çapa sahip bir koruyucu kolon kullanın.
Ek ölü hacimlerden kaçınmak için koruyucu kolonunun uzunluğu mümkün olduğu kadar az olmalıdır.
Kartuşların gerektiğinde değiştirilmesi kolay olmalıdır.
Çeviri Yazı Kaynağı: phenomenex.blog/2021/06/17/hplc-guard-columns-how-they-work/
